کاپ قاعدگی یا فنجان قاعدگی و یا به اصطلاح کمتر رایج کاپ پریودی چیست؟ شاید برای شما این اصطلاح تازگی داشته باشد یا شاید هم قبلاً در مورد آن شنیده‌اید اما دقیقاً ندانید که چیست. کاپ قاعدگی جایگزینی برای نوار بهداشتی و گزینه های سنتی محسوب می‌شود. تصور کنید، یک ظرف کوچک و انعطاف‌پذیر که خون پریود را به جای جذب، در خود جمع می‌ کند و قادر است تجربه دوره‌های ماهانه ما را متحول کند.

كاپ قاعدگی چيست و انواع آن

کاپ قاعدگی وسیله ای کوچک و انعطاف پذیر است که معمولا از جنس سیلیکون پزشکی می باشد. كاپ قاعدگي عموما به شکل زیر طراحی شده اند و هر قسمت آن کاربردی دارد.

یکی از اصول مهم در خرید فنجان قاعدگی،  انتخاب درست سایز و مدل فنجان قاعدگی مناسب برای بدن شماست! فنجان‌های قاعدگی در طیف گسترده‌ای از سایزها و مدل‌ها عرضه می‌شوند که یافتن گزینه‌ای ایده‌آل برای شما می‌تواند کمی پیچیده باشد. عوامل زیر در تعیین انتخاب بهترین سایز و مدل کاپ قاعدگی مهم هستند.

• شدت قاعدگی ماهیانه
• سن فرد
• سبک زندگی و ورزش
• تجربه بارداری و زایمان
• طول کانال واژن و موقعیت سرویکس

در صورتی که در انتخاب سایز و مدل دقیق مردد هستید، جای نگرانی نیست! با استفاده از آزمون تعیین سایز فنجان قاعدگی، تنها با پاسخ‌گویی به شش سؤال ساده می‌توانید فنجان قاعدگی مناسب خود را بیابید.

1- آماده کردن کاپ، آماده شدن خودتان!

همیشه قبل از استفاده از کاپ قاعدگی، باید مطمئن باشید که همه چیز تمیز و آماده است. در ادامه یک راهنمای ساده برای شروع را باهم بخوانیم:

تمیز کردن فنجان قاعدکی:

قبل از استفاده در هر دوره، باید کاپ قاعدگی خودتان را ضد عفونی کنید. دو راه برای ضد عفونی کاپ قاعدگی وجود دارد :

• جوشاندن در قابلمه: کافی است یک قابلمه کوچک را پر از آب کنید و بگذارید روی اجاق گاز تا آب داخل آن به جوش بیاید، کاپ خود را داخل آب در حال جوش بگذارید و ده دقیقه منتظر بمانید ! (دقت کنید که آب باید 10 دقیقه در حال جوشیدن باشد پس اجاق گاز را خاموش نکنید!) حالا کاپ قاعدگی شما آماده استفاده است!

  • ضد عفونی کردن در ماکروویو: در این روش شما نیاز به استریلایزر کاپ قاعدگی  دارید! استریلایزر را تا دو سوم پر از آب کنید، کاپ قاعدگی خود را داخل آن قرار دهید. درب منفذدار آن را کامل ببندید و به مدت 3 تا 5 دقیقه داخل ماکروویو قرار دهید. برای برداشتن آن عجله نکنید! احتمالا ظرف بعد از این مدت خیلی داغ است. دقت کنید که این روش فقط در ماکروویو قابل انجام است و نه توستر، فر برقی و…

شستن دست ها:

احتمالا بدیهی به نظر میاد ولی چون خیلی مهم و حیاتی است، تاکید میکنیم که همیشه قبل از دست زدن به کاپ قاعدگی دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید. تا از ورود هرگونه باکتری ناخواسته به محیط واژن جلوگیری کنید.

2- نحوه گذاشتن کاپ قاعدگی

جاگذاری کاپ قاعدگی در ابتدا ممکن است به نظر چالش برانگیز باشد ولی مطمئن باشید بعد از چند بار استفاده، همه این مراحل فقط چند ثانیه طول میکشد! با دقت این راهنما را بخوانید تا زودتر و راحت تر آرامش را در آغوش بگیرید!

پیدا کردن یک موقعیت بدنی (پوزیشن) راحت:

• بدن همه ما منحصر بفرد است، بنابراین ممکن است راحت ترین موقعیت برای یکی، برای دیگری ناراحت ترین باشد! موقعیت های اسکوات، نشستن روی توالت ایرانی، نشستن روی توالت فرنگی و ایستاده با یک پای بالا را امتحان کنید تا بهترین خودتان را پیدا کنید!

روش های تا کردن فنجان قاعدگی:

• برای جاگذاری کاپ قاعدگی نیاز است که آن را تا با روش مناسب تا (فولد) کنید. روش های مختلف فولد را میتوانید در ویدیوی بالا ببینید.

راهنمای قدم به قدم جاگذاری:

• کاپ قاعدگی خود را فولد کنید و با یک دست آن را بگیرید.

• با دست دیگر به آرامی لابیاها را از هم جدا کرده و دهانه واژن را پیدا کنید.

•  به آرامی کاپ قاعدگی تا شده را داخل واژن قرار دهید. دقت کنید که دست خود به حالت مایل به افق بگیرید و کاپ را به سمت انتهای ستون فقرات وارد کنید چون دهانه رحم شما با این زاویه در بدنتان قرار دارد! اگر در وارد کردن کاپ به مشکل برخوردید ممکن است استفاده از لوبریکانت یا روان کننده پایه آب به شما کمک کند.

• کاپ قاعدگی را رها کنید و اجازه دهید تا در بدنتان باز شود، ممکن است نیاز باشد آن را بچرخانید یا انگشت خود را دور پایه آن بچرخانید تا مطمئن شوید که کاملا باز شده و با دیواره های واژن مکش ایجاد کرده است.

3- استفاده تا 8 ساعت ​​از فنجان قاعدگی

زمانی که کاپ قاعدگی خود را جاگذاری کردید، وقت آن است که تا 8 ساعت فراموش کنید که پریودید و به کارهای روزمره خود برسید! 

مدت زمان استفاده:

• با توجه به میزان خونریزیتان، میتوانید تا 8 ساعت از کاپ قاعدگی خود استفاده کنید، اگر شدت قاعدگی شما زیاد است ممکن است نیاز باشد که آن را در فواصل کوتاه تری آن را تخلیه و تمیز کنید، این موضوع را در چند دوره اول متوجه خواهید شد.

فعالیت هایی که می توانید انجام دهید:

• یکی از فواید بی شمار کاپ قاعدگی، از بین بردن تمام محدودیت هایی است که ممکن است با نواربهداشتی داشته باشید! میتوانید با آن به راحتی به کارهای روزمره خود برسید، ورزش کنید (حتی ورزش های آبی) و با خیال راحت بدون ترس از لکه خون روی ملحفه، بخوابید.

در دوره های اول استفاده:

• اگر هنوز از نحوه جاگذاری کاپ قاعدگی خود مطمئن نیستید، توصیه میکنیم که از یک پد روزانه یا شورت مخصوص پریود استفاده کنید! هیچ چیز مهم تر از آرامش و اعتماد بنفس شما نیست!

نکته اضافه این مرحله!

حداکثر زمان استفاده از کاپ قاعدگی بدون تخلیه، 8 ساعت است، این عدد توسط سازمان های متولی بهداشت و درمان در کشورهای مختلف تعیین میشود، تا سال 2019 تمامی مراجع علمی و بهداشتی 12 ساعت را زمان ایمن برای اینکار اعلام کرده بودند. اما در سال 2019 TGA  استرالیا پیشنهاد کرد که این عدد برای ایمنی و اطمینان بیشتر به 8 ساعت کاهش پیدا کند.

4-تخلیه و شست و شوی کاپ قاعدگی

خارج کردن و تمیز کردن کاپ قاعدگی به اندازه سایر مراحل استفاده مهم است! کافی است مراحل زیر را با دقت بخوانید و کمی تمرین کنید!

خارج کردن کاپ قاعدگی:

• دستان خود را بشویید.

• راحت باشید: مانند زمانی که میخواهید کاپ قاعدگی رو جاگذاری کنید، مهم است که موقعیت راحتی را انتخاب کنید، قبل از خارج کردن چند ثانیه ناحیه ژنیتال را با آب ولرم بشویید.

• از بین بردن مکش: قبل از بیرون کشیدن کاپ قاعدگی باید مکشی که بین کاپ و دیواره های واژن وجود دارد را از بین ببرید، برای اینکار کافی است انتهای کاپ قاعدگی را فشار دهید تا جمع شود و یا یک انگشت خود را از کناره کاپ بالا ببرید تا با وارد شدن هوا، مکش از بین برود.

• به آرامی خارج کنید: بعد از بین بردن مکش، انتها کاپ قاعدگی را گرفته و به آرامی به سمت بیرون بکشید.

• کاپ قاعدگی خود را خالی کنید: محتویات را در توالت یا روشویی خالی کنید.

• در طول پریود: ابتدا کاپ قاعدگی را با آب سرد بشویید تا از تغییر رنگ و بوی آن جلوگیری کنید. سپس در صورت تمایل می توانید با استفاده از از شوینده ملایم و آب گرم آن را بشویید. در این صورت مطمئن باشید که کاملا شوینده را از روی کاپ پاک کرده اید.

• بلافاصله کاپ را مجدد جاگذاری کنید.

پایان پریود:

• بعد از اتمام پریود کاپ قاعدگی خود را به یکی از روش هایی که در مرحله 1 توضیح دادیم، ضد عفونی کنید و اجازه دهید تا خشک شود.

نکته اضافه این مرحله!

نگهداری کاپ قاعدگی: بعد از اینکه کاپ خود را تمیز و خشک کردید آن را در کیسه مخصوص نگهداری کنید. دقت کنید که برای نگهداری کاپ قاعدگی به هیچ عنوان از پلاستیک یا ظروفی که هوا در آن ها جریان ندارند، استفاده نکنید.